Lipozomal Doksorubisin Tedavisine Bağlı Mukokütanöz Yan Etkiler
Özet:Lipozomal doksorubisin, doksorubisinin yeni bir formudur. Doksorubisinden daha etkili olup kardiyak ve miyelosüpresif yan etkiler ise nadiren izlenmektedir. Bununla birlikte, lipozomal doksorubisinin sık rastlanan ve doza bağımlı olarak gelişebilen çeşitli mukokütanöz yan etkileri bildirilmektedir. Bu çalışmada lipozomal doksorubisin tedavisine bağlı ortaya çıkan mukokütanöz yan etkilerin klinik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Lipozomal doksorubisin tedavisi alan ve çeşitli mukokütanöz yan etkiler nedeniyle Ocak 2008 ile Nisan 2009 tarihleri arasında Dermatoloji bölümüne konsülte edilen ardışık sekiz hasta değerlendirildi. Mukokütanöz yan etkilerin klinik özellikleri ve ortaya çıktığı kür sayısı kaydedildi. Yan etkilerin şiddeti, Ulusal Kanser Enstitüsü’nün toksik etki kriterleri uyarlanarak I ile IV arasında evrelendi. Hastaların tümünde (%100) akral eritrodisestezi mevcuttu. Ayrıca, altı (%75) hastada intertrigo-benzeri erüpsiyon, bir (%12.5) hastada yaygın folliküler erüpsiyon ve iki (%25) hastada stomatit saptandı. Bir hastada (%12.5) palmar bölgelerde yeni gelişen melanotik maküller izlendi. Akral eritrodisestezili dört hasta ile intertrigo-benzeri erüpsiyonlu bir hastada evre III şiddette lezyonlar görüldü. Mukokütanöz yan etkiler, üç hastada üçüncü kür, diğer hastalarda ise ikinci kür kemoterapi sonrasında gelişti. Lipozomal doksorubisin tedavisine özgü, doza bağımlı olarak gelişen ve sıklıkla yaşam kalitesini düşüren mukokütanöz yan etkiler görülebilmektedir. Bu yan etkilerin klinik özelliklerinin bilinmesi ve gerekli önlemlerin alınması önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Pegile lipozomal doksorubisin; ilaç tedavisi; istenmeyen etkiler
Turkiye Klinikleri J Med Sci 2011;31(4):993-7